Pierwsze konsultacje dot. PPIO w ramach XIX OKUPP...

Pierwsze konsultacje zorganizowane i przeprowadzone przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych, odbyły się w ramach XIX Ogólnopolskiej Konferencji Uniwersyteckich Poradni Prawnych, w dniach 12-14 kwietnia 2013 r. na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Osobami uczestniczącymi w konsultacjach byli przedstawiciele środowiska akademickiego reprezentujący poszczególne poradnie prawne z całej Polski, w tym zarówno opiekunowie naukowi pracujący w Poradniach (pracownicy naukowi i naukowo-dydaktyczni wydziałów prawa uniwersytetów publicznych i niepublicznych), jak również studenci będący członkami poszczególnych klinik prawa.  Zgodnie z programem Konferencji, konsultacje zostały podzielone na trzy dni i odbyły się: w piątek 12 kwietnia, sobotę 13 kwietnia oraz niedzielę 14 kwietnia 2013r. Łącznie na konsultacje poświęcono 5 godzin.

Pierwszy etap, przeprowadzony w dniu 12 kwietnia 2013 r., polegał na wprowadzeniu uczestników w problematykę Projektu oraz założenia konsultowanego modelu. Uczestnicy konsultacji otrzymali także, wraz z innymi materiałami konferencyjnymi, wydruk dwóch prezentacji, w oparciu o które prowadzone były konsultacje, a także opracowany przez INPRIS 81-stronicowy dokument „System nieodpłatnego poradnictwa prawnego
i obywatelskiego w Polsce”.

Podczas drugiego dnia konsultacji zaprezentowano cztery warianty odnoszące się do poszczególnych elementów systemu, związanych z beneficjentami oraz kryteriami dostępu do systemu nieodpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego; a także cztery warianty organizacji systemu oraz instytucji zarządzających systemem nieodpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego. Po prezentacji i wyjaśnieniu wariantów w odniesieniu do danego elementu, w oparciu o pytania wskazane w dokumencie do konsultacji, przeprowadzono dyskusję.

Ostatni etap konsultacji polegał na zaprezentowaniu pozostałych elementów systemu: usługodawców, osób udzielających porad prawnych i obywatelskich, metod udzielania porad prawnych i obywatelskich, kontroli i monitoringu, systemu finansowania oraz przeprowadzeniu w oparciu o pytania do poszczególnych elementów modelu, dyskusji. Konsultacje zakończyły się podsumowaniem dyskusji oraz odpowiedzią na kluczowe
z punktu widzenia środowiska akademickiego pytanie o rolę klinik prawa w proponowanym modelu, ich umiejscowienie oraz zakres oferowanych usług.

Opinie na temat poszczególnych elementów modelu zostały przedstawione szczegółowo w raporcie z konsultacji, który wkrótce zostanie udostępniony na stronie Projektu. Oceniając ogólnie wypowiedzi uczestników konsultacji na temat prezentowanego modelu, należy wskazać, że uczestnicy najczęściej odrzucali te warianty poszczególnych elementów modelu, które były określono zbyt szeroko – jako nie mające szansy na wprowadzenie ze względu na realne możliwości Państwa (finansowania systemu) w tym zakresie. Odrzucono także te zdefiniowane zbyt wąsko lub określające zbyt sztywno kryteria – jako wykluczające możliwość uczestniczenia w systemie, czy to beneficjentom rzeczywiście potrzebującym pomocy, czy też instytucjom poradniczych już istniejącym a ściśle wyspecjalizowanym lub bardzo odróżniającym się pod względem swojej specyfiki (organizacyjnej czy też świadczenia usług) od pozostałych.

Należy podkreślić, że uczestnicy podnosili wiele wątpliwości i zgłaszali wiele uwag co do proponowanych rozwiązań modelowych. Zwracano uwagę na niespójność proponowanych rozwiązań i znaczne zróżnicowanie tych propozycji. Podczas konsultacji zgłoszonych zostało także szereg cennych uwag i propozycji uściślających/zmieniających proponowane rozwiązania (o czym szerzej powyżej).

Zebrani jednoznacznie popierli także wprowadzenie rozwiązań systemowych na zasadzie ustawowej oraz zaznaczyli, że są zwolennikami centralnego organu współpracującego z organami na szczeblu lokalnym, który będzie administrował całym systemem. Nie stanowiło także wątpliwości, że konieczne jest wprowadzenie regulacji związanej z certyfikacją, a tym samym podstawą do tego procesu będzie wprowadzenie odpowiedniego katalogu standardów. Wyrażano niejednokrotnie obawy o jakość, jej kontrolę i stałą weryfikację, tak aby bezpłatność nie oznaczała w efekcie bylejakości.

Z punktu widzenie klinik prawa dostrzeżono się potrzebę poszerzania dostępu do pomocy prawnej dla obywateli, a proponowany system musi być na tyle efektywny i rzetelny, aby jednocześnie nie wprowadził iluzoryczności tej pomocy czy też nie zdewaluował pojęcia pomocy prawnej w oczach osób które otrzymają porady złej jakości.