Page 5 - Klinika nr 39–40 (44–45)/2025

W numerze SZANOWNI CZYTELNICY!

3 Feminist jurisprudence as an important element in Szanowni Państwo,
the education of future lawyers
Jurysprudencja feministyczna jako ważny element oddaję w Państwa ręce nowy numer Czaso-
pisma Fundacji Uniwersyteckich Poradni
kształcenia przyszłych prawników Prawnych „KLINIKA”. Numer ten w całości
Barbara Namysłowska-Gabrysiak poświęcony został rozważaniom związanym
z nauczaniem klinicznym oraz znaczeniem tej
11 Jak uczyć o przestępstwach seksualnych na przykładzie formy edukacji dla uwzględniania w praktyce
stosowania prawa, krytycznej jego analizy.
„zgwałcenia”?
How to teach about sexual crimes based on the concept of „KLINIKA” powinna być przestrzenią wymia-
ny przemyśleń, wiedzy oraz doświadczeń nad
„rape” rolą edukacji prawniczej w dzisiejszych czasach,
Monika Płatek w ramach której pogłębiona debata osób, które uczą prawa w praktyce,
oraz osób, które tego prawa dopiero się uczą, jest wartością.
20 w świetle polskich doświadczeń Każdy kolejny numer Czasopisma „Klinika” chciałabym koncentrować
Kliniki gender justice w Stanach Zjednoczonych
Dominika Litwińczuk wokół wybranego obszaru tematycznego. Będzie to czasem dziedzina
prawa, czasem konkretny problem społeczny, innym razem – metodo-
logia uczenia.
26 Zjednoczonych (relacja z wywiadu z Profesor Courtney W niniejszym numerze, we wszystkich artykułach, Autorzy i Autorki
Funkcjonowanie wybranych klinik prawa w Stanach
przedstawiają nauczanie prawa w praktyce z uwzględnieniem metodo-
Cross i Profesor Ingrid Eagly) a działalność wybranych logii jurysprudencji feministycznej. To nie przypadek, że właśnie ten
poradni prawnych na polskich uczelniach wyższych nurt krytyczny teorii prawa staje się punktem wyjścia dla rozważań
Operation of selected law clinics in the United States o tym, czego i jak uczymy w studenckich poradniach prawnych w Polsce
i na świecie. Feministyczna jurysprudencja nie tylko ujawnia ukryte i czę-
(report on interviews with Professor Courtney Cross and sto nieprawdziwe założenia oraz hierarchie obecne w prawie, ale także
Professor Ingrid Eagly) versus operation of selected law domaga się zmiany, kwestionuje treść normatywną, wykładnie oraz kie-
clinics at Polish universities runki myślenia o prawie.
Małgorzata Giemza W anglojęzycznym artykule dr hab. Barbary Namysłowskiej-Gabrysiak
pt. „Feminist jurisprudence as an important element in the education
31 przesłanki zagrożenia zdrowia psychicznego – wnioski of future lawyers” Autorka przedstawia założenia metodologii juryspru-
Przerwanie ciąży w prawie polskim na podstawie
dencji feministycznej, która stała się narzędziem demaskowania tego,
dla nauczania klinicznego co w prawie ukryte: relacji władzy, przemocy symbolicznej i systemowej
dyskryminacji. Taki sposób krytycznego analizowania prawa może sta-
Termination of pregnancy in Polish law on the grounds of nowić wartościową perspektywę nauczania w studenckich poradniach
mental health risk – conclusions for clinical teaching prawnych.
Mateusz Bieżuński W tym numerze przyglądamy się więc temu, jak uczyć o seksualnej prze-
mocy, jak rozmawiać z przyszłymi prawniczkami i prawnikami o prze-
stępstwach seksualnych – bez reprodukowania stereotypów, z uwzględ-
Polecamy najnowszy numer nieniem doświadczeń osób, które tej przemocy doświadczyły, przy
EDUKACJI PRAWNICZEJ założeniu redefinicji niektórych istniejących rozwiązań i mechanizmów
prawnych. Prof. dr hab. Monika Płatek w artykule pt. „Jak uczyć o prze-
stępstwach seksualnych na przykładzie zgwałcenia?” przekazuje nam
bardzo wartościowe wskazówki, w jaki sposób edukacja kliniczna może
być miejscem, w którym te mechanizmy będziemy ujawniać, analizować
i podważać, a jednocześnie próbować nadawać prawu znaczenia uwzględ-
niającego potrzebę efektywnego adresowania potrzeb osób pokrzywdzo-
NR 1 (188) 2025/2026 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY
nych. Poradnie prawne mogą być miejscem, w którym pytamy o to „dla
kogo jest prawo”, „kogo to prawo wyklucza” i w jaki sposób może być
narzędziem zmiany.
W numerze tym rozważamy – w artykule autorstwa mgr Dominiki Litwiń-
czuk – co może wnieść do polskich realiów doświadczenie amerykańskich
klinik gender justice, i jak również w Polsce, poprzez analizę przypadków
prawnych dotyczących praw reprodukcyjnych, możemy uczyć prawa
w sposób wrażliwy na społeczne i psychiczne skutki jego działania
(w artykule autorstwa mgr Mateusza Bieżuńskiego). W niniejszym nume-
rze znalazło się także miejsce na refleksję porównawczą. W artykule
mgr Małgorzaty Giemzy przyglądamy się funkcjonowaniu klinik prawa
w Polsce i Stanach Zjednoczonych, opierając się na rozmowach z dwie-
ma doświadczonymi klinicystkami: prof. Courtney Cross z University of
Nevada w Las Vegas oraz prof. Ingrid Eagly z University of California w Los
Angeles. To spotkanie pokazuje, jak wiele dzieli nasze systemy, ale i jak
wiele je łączy. Refleksje te stanowią impuls do większego otwarcia na kwe-
stie sprawiedliwości społecznej, uczenia prawa nie tylko jako „narzędzia
porządku”, lecz jako „narzędzia zmiany”.
Mam ogromną nadzieję, że niniejszy numer będzie dla Państwa ciekawą
lekturą, a także być może przyczynkiem do rozmyślań nad tym, że edu-
kacja prawnicza może być przestrzenią upodmiotowienia, sprawczości
i sprzeciwu wobec opresyjnych struktur, dla czego jurysprudencja femini-
styczna stanowi niezwykle wartościową perspektywę.
dr Julia Berg-Bajraszewska

edukacjaprawnicza.pl KLINIKA Nr 39–40 (44–45)/2025 1