Page 32 - Klinika nr 15 (19)/2013
P. 32

DEBATA ŚRODOWISKOWA


ustanowienie adwokata stanowiło bowiem jedynie uprawnienie zaniu, że strona wprowadziła sąd w błąd co do swej sytuacji ma­
dające możliwość wyboru, czy danemu pełnomocnikowi strona jątkowej, rodzinnej czy zdolności płatniczych lub że sytuacja ta
chce udzielić pełnomocnictwa, czy też nie . Istotna również była i  zdolności płatnicze uległy znaczącej poprawie po wydaniu po­
23
konsekwencja zaniechania udzielenia pełnomocnictwa przez stro­ stanowienia o  przyznaniu prawa pomocy. W  każdym wypadku
nę, gdyż jeżeli strona z uprawnienia tego nie skorzystała, nie moż­ cofnięcie przyznanego prawa pomocy powinno być poprzedzone
na było uznać, że czynności podjęte przez pełnomocnika ustano­ przeprowadzeniem wnikliwego postępowania wyjaśniającego .
28
wionego przez sąd i wyznaczonego przez samorząd zawodowy są Cofnięcie pełnomocnika z urzędu może również nastąpić w sytu­
24
prawnie nieskuteczne . acji korzystania przez stronę z pełnomocnika z wyboru ustano­
Podjęta przez ustawodawcę interwencja legislacyjna, wprowadza­ wionego w innej, przedmiotowo analogicznej sprawie. W sytuacji,
jąca zmiany w  powyższym zakresie w  procedurze sądowoadmi­ gdy w sprawie o innej sygnaturze, przedmiotowo dotyczącej tego
nistracyjnej, w wyniku której nastąpiło zrównanie ustanowienia samego postępowania, stronę reprezentował pełnomocnik usta­
pełnomocnika z urzędu z udzieleniem mu pełnomocnictwa pro­ nowiony z wyboru, a następnie w nowej sprawie został on jej przy­
cesowego, analogicznie jak to ma miejsce w procedurze cywilnej znany ponownie, tyle że z urzędu, w przypadku niewypowiedzenia
i karnej, zdaje się być niezrozumiała, zwłaszcza w świetle ujęcia wcześniejszego stosunku zachodzą przesłanki do cofnięcia przy­
w praktyce orzeczniczej przedmiotowego przywileju strony postę­ znania pełnomocnika z urzędu. Bez znaczenia jest w tym wypad­
powania. W ocenie NSA zawiadomienie sądu przez organ samo­ ku to, że strona nie ponosiła kosztów z tytułu świadczonej usługi
rządu zawodowego o wyznaczeniu pełnomocnika ustanowionego prawnej, a w dacie ustanawiania pełnomocnika z urzędu w nowej
przez sąd z urzędu w ramach przyznania prawa pomocy nie prze­ sprawie stare pełnomocnictwo nie było wykonywane. Powyższe
sądzało automatycznie o uznaniu przez sąd wyznaczonej osoby za nie zmienia bowiem faktu, że strona wciąż pozostawała w stosun­
pełnomocnika strony z wszelkimi tego konsekwencjami proceso­ ku prawnym z uprzednim pełnomocnikiem .
29
wymi. Wyznaczony pełnomocnik miał obowiązek przedstawić są­ Pomimo istniejącej specyfki ustanawiania w procedurze sądowo­
dowi pełnomocnictwo udzielone mu przez stronę, dołączając je do administracyjnej pełnomocnika z urzędu, co następuje w ramach
wnoszonego pisma procesowego (art. 37 § 1 PostAdmU). Analiza przyznawania stronie prawa pomocy, jako jeden z jej możliwych
instytucji prawa pomocy udzielanego w formie ustanowienia pro­ elementów, zasady oraz standardy wyznaczania pełnomocnika za­
fesjonalnego pełnomocnika prowadzi do wniosku, że w jej ramach kreślone przez praktykę orzeczniczą nie odbiegają od tych ukształ­
ustawodawca zagwarantował stronie, istotne z punktu widzenia towanych w orzecznictwie sądowym w sprawach cywilnych oraz
jej interesów, w pełni suwerenne uprawnienie do kreowania kon­ karnych. W ramach postępowania przed sądami administracyjny­
kretnego stosunku zastępstwa procesowego. W jego ramach treść mi uzyskanie nieodpłatnej pomocy prawnej profesjonalnego peł­
oświadczenia woli strony obejmowało zarówno prawo do wyraże­ nomocnika również jest nierozerwalnie związane z sytuacją ma­
nia personalnych preferencji co do osoby wyznaczonego pełno­ jątkową strony, która w zasadzie determinuje zakres przyznanego
mocnika, jak i determinowane przepisem art. 36 w zw. z art. 40 jej prawa pomocy. Do zasługującej na uwagę, a jednocześnie oce­
PostAdmU określenie zakresu przedmiotowego pełnomocnictwa. nianej pozytywnie odmienności należy możliwość ustanowienia
Niezasadne było zatem stanowisko, że wyznaczenie adwokata pełnomocnika z urzędu jeszcze przed wszczęciem postępowania,
przez okręgową radę adwokacką jest dla strony wiążące zarówno co stanowi niespotykane na gruncie procedury cywilnej i karnej
co do osoby wyznaczonego adwokata, jak i zakresu udzielonego rozwiązanie. Negatywnie ocenić należy natomiast zmianę przez
pełnomocnictwa . ustawodawcę funkcjonującego z powodzeniem przez kilka lat roz­
25
Negatywną przesłanką przyznania stronie prawa pomocy w postę­ wiązania, które pozwalało na ukształtowanie zakresu świadczo­
powaniu sądowoadministracyjnym, w tym polegającego na usta­ nej przez pełnomocnika z urzędu pomocy prawnej przez stronę
nowieniu pełnomocnika z urzędu, jest oczywista bezzasadność poprzez udzielenie mu pełnomocnictwa, ponieważ wyznaczenie
skargi. Zgodnie z art. 247 PostAdmU wówczas stronie prawo po­ pełnomocnika w ramach przyznania prawa pomocy nie było rów­
mocy nie przysługuje. Oczywista bezzasadność skargi kasacyjnej noznaczne z jego udzieleniem. Umożliwiało to również rezygna­
26
zachodzi wówczas, gdy kwalifkuje się ona do odrzucenia . O oczy­ cję przez stronę z przyznanego jej prawa pomocy w sytuacji, gdy
wistej bezzasadności skargi można powiedzieć, gdy na pierwszy pełnomocnictwa procesowego ustanowionemu pełnomocnikowi
rzut oka nie ulega wątpliwości, że nie może ona zostać uwzględ­ udzielić nie chciała. Zdaje się, że zasadne było raczej recypowanie
niona. Przepis art.  247 PostAdmU znajduje więc zastosowanie tego rozwiązania na grunt pozostałych procedur – cywilnej i kar­
przede wszystkim w sytuacjach, w których skarga kwalifkuje się nej – a nie defnitywna rezygnacja z takiego właśnie ukształtowa­
do odrzucenia na podstawie art. 58 § 1. Chodzi więc o sytuację, nia przyznawania prawa pomocy. ➜
w której obowiązujące prawo jasno i jednoznacznie wyklucza moż­
liwość uwzględnienia żądania skarżącego. Ocena bezzasadności
skargi zawarta w postanowieniu wydanym na podstawie art. 247 23 24 Zob.: wyr. NSA z 1.4.2009 r., I OSK 717/08, Legalis.
Zob.: post. NSA z 23.11.2005 r., I OZ 1279/05, Legalis.
PostAdmU nie oznacza jednak i nie może oznaczać merytoryczne­ 25 Zob.: post. NSA z 30.10.2007 r., II OZ 1053/07, Legalis.
27
go rozpoznania skargi . 26 Zob.: post. NSA z 8.11.2011 r., I FZ 349/11, Legalis.
Natomiast cofnięcie prawa pomocy, w tym w zakresie przyzna­ 27 28 Zob.: post. NSA z 8.4.2009 r., I OZ 314/09, Legalis.
Zob.: post. NSA z 6.2.2008 r., II GZ 20/08, MoP 2009, Nr 7, s. 402.
nia pełnomocnika z  urzędu, może nastąpić wyłącznie po wyka­ 29 Zob.: post. NSA z 24.1.2008 r., I GZ 228/07, Legalis.










Projekt „Opracowanie kompleksowych i trwałych mechanizmów wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce”
współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37