Konferencje

Czy wiesz, że...

Porady dotyczą najczęściej następujących obszarów: prawa cywilnego (w tym zwykle spraw rodzinnych), świadczeń z pomocy społecznej, prawa pracy (w tym bezrobocia), ubezpieczeń społecznych i zdrowia. Wymieniony zakres działań odpowiada na zapotrzebowanie beneficjentów, którzy najczęściej deklarują problemy prawne z tych właśnie dziedzin. Najrzadziej porady dotyczą spraw związanych z: prawami uchodźców i cudzoziemców, prawem finansowym, karnym, lokalowym i spółdzielczym.

Czy wiesz, że...

Zdecydowana większość usługodawców (84%) dostosowuje zakres porady do okoliczności konkretnej sprawy, wykazuje się zatem elastycznym podejściem do okoliczności danej sprawy, wykazuje się zatem elastycznym podejściem do beneficjenta. Otrzymuje on najczęściej informacje o tym, jakie wsparcie i gdzie może uzyskać, jakie są jego prawa, a także poradę, jak powinien postąpić, aby rozwiązać swoje problemy. Większość podmiotów – o ile wymaga tego sytuacja – oferuje również pomoc w zakresie załatwiania spraw formalnych (wypełnianie i weryfikacja dokumentów, udostępnianie ich wzorów).

Czy wiesz, że...

Instytucje publiczne udzielają informacji i porad średnio 29 osobom w miesiącu, podmioty niepubliczne – 133 osobom. Dwie trzecie wszystkich podmiotów świadczących poradnictwo robi to pięć dni w tygodniu, przy czym częściej deklarują to instytucje publiczne, a 59% z nich oferuje pomoc przez osiem godzin dziennie. Prawie wszyscy usługodawcy świadczą swoje usługi w sposób bezpośredni w punktach udzielania porad. Stosunkowo rzadko wykorzystywane są do tego celu inne formy, np. telefon czy Internet. W instytucjach publicznych porad udzielają najczęściej pracownicy socjalni, w niepublicznych zaś – zatrudnieni prawnicy.

Czy wiesz, że...

Poradnictwo świadczone jest także przez podmioty publiczne, na przykład instytucje pomocy społecznej, biura poselskie i senatorskie, Państwową Inspekcję Pracy, sądy czy też powiatowych rzeczników praw konsumentów. Ale tylko dla co piątej z takich instytucji poradnictwo jest głównym obszarem aktywności. Pozostałe podmioty publiczne traktują PPiO jako jeden z wielu dostępnych instrumentów działania. Najczęściej poradnictwo świadczą ośrodki pomocy społecznej i powiatowe centra pomocy rodzinie.

Czy wiesz, że...

Aktualnie w Polsce działa kilkaset niepublicznych podmiotów świadczących PPiO, ale dla około dwóch trzecich z nich poradnictwo nie jest głównym obszarem działalności, lecz tylko jednym z elementów szerszych działań. Do tych podmiotów, dla których PPiO jest głównym celem działania, należą przede wszystkim Biura Porad Obywatelskich, Studenckie Poradnie Prawne oraz niektóre organizacje pozarządowe, np. Federacja Konsumentów.

Czy wiesz, że...

Korzystanie z przyszłego systemu PPiO powinno być bezpłatne – taki jest główny wniosek z badania. Za bezpłatnością systemu przemawia, według badanych, z jednej strony niska jakość polskiego prawa (skomplikowane, rozległe, często zmieniające się, niezrozumiałe), z drugiej strony niewielka świadomość prawna obywateli. Pojawiły się jednak pomysły, aby wprowadzać częściową odpłatność, na przykład za korzystanie z usług przez osoby mające istotne problemy, ale nie do końca spełniające kryteria dostępu.

Czy wiesz, że...

Nie ma ogólnej zdecydowanej opinii na temat tego, kto powinien móc korzystać z bezpłatnego poradnictwa. W badaniu dominowały dwa stanowiska: (1) wszyscy obywatele, (2) jedynie osoby, których dochody nie pozwalają skorzystać z poradnictwa odpłatnego. Pojawiały się też inne propozycje: osoby wykluczone społecznie, osoby, którym z różnych powodów to wykluczenie społeczne zagraża, lub osoby w trudnych sytuacjach życiowych. Dodatkowo wskazywano, że dostęp do PPiO powinien być uzależniony od rodzaju sprawy, z którymi obywatele najczęściej mają problemy. Inaczej mówiąc, zakres przedmiotowy PPiO powinien być ograniczony, na przykład do kategorii spraw, z którymi obywatele najczęściej mają problemy. Jako grupa wymagająca wsparcia wymieniane były najczęściej osoby niepełnosprawne. Pojawiały się także inne rozwiązania, np. z informacji powinni korzystać wszyscy obywatele, z porad jedynie ci, których na to nie stać.

Czy wiesz, że...

Z badania wynika, że zakres tematyczny poradnictwa powinien być szeroki i obejmować wszystkie gałęzie prawa, obywatele mają bowiem bardzo różnorodne problemy. Z drugiej strony ludzie szukają pomocy najczęściej w sprawach z zakresu prawa cywilnego, w szczególności rodzinnego. Dość często problemy obywateli dotyczą również prawa administracyjnego i relacji obywatel–administracja publiczna, a także prawa pracy i dziedziny zabezpieczenia społecznego.

Czy wiesz, że...

Warunki do rozwoju poradnictwa powinny zostać ujęte w rozwiązania o charakterze systemowym. Według badanych, przyszły system poradnictwa powinien zapewniać powszechny dostęp dla obywateli do usług wysokiej jakości. Powinien opierać się na usługodawcach publicznych i niepublicznych, przy czym w przypadku tych drugich konieczne jest zapewnienie stabilnego finansowania świadczonych usług poradniczych. System powinien być bezpłatny dla obywateli, a jego finansowanie powinno zapewniać państwo przy wsparciu samorządów terytorialnych.

Czy wiesz, że...

Obecne podaż i popyt w obszarze usług PPiO są dość ograniczone. Niewielkie zainteresowanie poradnictwem wynika przede wszystkim z niskiego poziomu świadomości prawnej Polaków oraz z niewielkiej oferty bezpłatnych usług poradniczych. Z badania ewidentnie wynika, że w dziedzinie poradnictwa to podaż jest czynnikiem silnie stymulującym popyt. Niewielka podaż wynika zaś przede wszystkim z ograniczonych możliwości i zasobów usługodawców, a także braku warunków prawnych, instytucjonalnych, organizacyjnych i finansowych sprzyjających rozwojowi poradnictwa w Polsce.

Czy wiesz, że...

Wśród zagrożeń poradnictwa należy wskazać przede wszystkim brak spójnej polityki państwa, która tworzyłaby warunki przyjazne dla rozwoju PPiO. Zagrożeniem jest także słabość i niestabilność dotychczasowego finansowania usług poradniczych czy, szerzej rzecz ujmując, różnego rodzaju wsparcia dla ich prowadzenia. Na niekorzyść PPiO działa także brak klarownych prawnych podstaw funkcjonowania poradnictwa, co z jednej strony rodzi praktyczne problemy z jego finansowaniem, w szczególności ze strony podmiotów publicznych, z drugiej powoduje niejasność relacji pomiędzy PPiO a komercyjnym rynkiem usług prawniczych i wymiarem sprawiedliwości.

Czy wiesz, że...

Do szans rozwojowych PPiO można zaliczyć przede wszystkim deklarowaną chęć korzystania z jego usług ze strony obywateli, a także zainteresowanie jego rozwojem zarówno wśród podmiotów niepublicznych, w szczególności organizacji pozarządowych, jak i wśród podmiotów publicznych. Szansą jest również dążenie do tworzenia rozwiązań systemowych dla PPiO ze strony administracji rządowej. Do szans rozwojowych PPiO należy także zaliczyć rozwój poradnictwa zdalnego (telefon, e-mail, Internet).

Czy wiesz, że...

Podstawową słabością funkcjonującego PPiO jest niedobór środków finansowych, co przekłada się na słabe warunki lokalowe i materialne. Poradnictwo cechuje obecnie słabe powiązanie instytucjonalne z wymiarem sprawiedliwości. Nieadekwatne jest także wsparcie dla PPiO ze strony instytucji publicznych i niepublicznych. Brak trwałych, materialnych podstaw działania prowadzi do niestabilności organizacyjnej. Ogólna informacja o działalności poradniczej i jej popularyzacja, poza wspomnianą wyżej dość dobrą jej rozpoznawalnością lokalną, jest niewystarczająca, co powoduje, że osoby utrzymujące ograniczone relacje społeczne mają mniejsze szanse na skorzystanie z porady, gdyż nie wiedzą o takiej możliwości. Podmioty świadczące poradnictwo z reguły nie dostosowują warunków udzielania porad do potrzeb osób niepełnosprawnych. Często brakuje standardowych procedur ewidencji spraw beneficjentów, monitoringu i ewaluacji prowadzonej działalności poradniczej. Ograniczone jest też wsparcie merytoryczne i organizacyjne dla PPiO ze strony środowisk prawniczych.

Czy wiesz, że...

Do mocnych stron poradnictwa można zaliczyć umiarkowanie dobrą rozpoznawalność usługodawców w wymiarze lokalnym. Wynika to m.in. z dobrego zakorzenienia „sieciowego” działających podmiotów oraz dobrej znajomości lokalnych społeczności, w których te podmioty funkcjonują. W wymiarze ogólnopolskim lepszą rozpoznawalnością cieszą się instytucje publiczne. Mocną stroną są także zasoby ludzkie PPiO – osoby udzielające porad są najczęściej dobrze przygotowane, kompetentne i zaangażowane w pomaganie beneficjentom. Ukształtowany samoczynnie polski model poradnictwa cechuje uzupełnianie się działań instytucji publicznych i niepublicznych. Atutem jest także wysoka skuteczność i użyteczność PPiO, co wynika z oceny osób z niego korzystających.

Więcej artykułów…

  1. Czy wiesz, że...
  2. Czy wiesz, że...

Poradnictwo Prawne i Obywatelskie

Wyszukaj